Vakbeweging: naar allianties met sociale bewegingen

Israëlische vakbondsleider verbindt zich aan extreem Rechts

Assaf Adiv 1

Avi Nissenkorn, voorzitter van Histadrut – de grootste Israëlische vakbondsfederatie – bood kort geleden Ze’ev Elkin zijn steun in diens race om het burgemeesterschap van Jeruzalem. Elkin is minister van ‘Jeruzalemse Zaken’ in de regering van Netanyahu en wordt beschouwd als de woordvoerder van de extreem rechtse stroming. De reden voor de steun van Nissenkorn (Histadrut) aan de leider van de koloniale nederzettingen is op het oog onduidelijk.

De voorzitter van de Histadrut is niet verplicht een standpunt in te nemen bij lokale verkiezingen en wordt niet geacht enige voorkeur uit te spreken voor een kandidaat-burgemeester in Tel Aviv of Haifa. Bovendien ontbreekt elke toelichting op deze bedenkelijke verklaring. Sommigen leggen een verband met zijn behoefte aan vergelding ten opzichte van de ultraorthodoxe religieuze partij Shas en één van haar oprichters Aryeh Deri die een alternatieve kandidaat steunden in de strijd voor het burgemeesterschap van Jeruzalem. Nissenkorn heeft een rekening te vereffenen met Deri vanwege diens zegen aan het parlementslid Shelly Yachimovic [Arbeiderspartij] als tegenkandidaat voor het voorzitterschap van Histadrut vorig jaar (Nissenkorn won met een grote meerderheid).

Histadrut zwijgt

Een vergelding of niet, de betekenis van Nissenkorns akkoord met de rechtse politicus Elkin in de race naar het burgemeesterschap wordt er niet minder door. Het gaat immers met Jeruzalem om een stad die het hart vormt van het Israëlisch/Palestijns conflict. Elkin, een ware kolonist, is een erkend verdediger van de provocatieve, racistische, koloniale groepen in Jeruzalem. Hij verzet zich tegen elke overeenkomst met de Palestijnen en identificeert zich met de extreem rechtse vleugel van Likud, de partij van premier Netanyahu die zijn kandidatuur onderschrijft. Dat doet ook de minster van Onderwijs van de rechtse partij Het Joodse Huis, Naftali Bennen.
Door Elkin te steunen, stelt Nissenkorn (Histadrut) zich voor de eerste keer aan de zijde van nationalistisch Rechts en tegen de arbeidersbeweging die zich evenals Links traditioneel verbindt aan Histadrut.

De twee rechtse mannen zijn respectievelijk: Nissenkorn en Netanyahu – foto: Haim Zach

De steun van Nissenkorn is eenvoudigweg een volgende stap na zijn eerdere speciale relatie met de minister van Financiën en de regering van Netanyahu. In zijn vijf jaar voorzitterschap van Histadrut heeft hij zich onthouden van morele of politieke kritiek op de regering, ondanks de beschuldigingen van corruptie tegen Netanyahu en ondanks de intensieve oorlog die de regering voert tegen de gerechtelijke macht en de wetgeving.
Netanyahu en zijn vrienden hekelen met ongegronde verdachtmakingen kunstenaars, journalisten en sociale bewegingen en voeren antidemocratische wetten in, zoals die van de ‘Joodse nationaliteit’. Reacties van Histadrut bleven echter uit.
De regering bedrijft een xenofobe politiek door Afrikaanse asielzoekers te vervolgen met wetten die hun deportatie mogelijk maken, terwijl ze zich hult in een anti Arabisch cocon.
De regering verwerpt zelfs de kleinste poging om tot een vredesplan te komen en is op weg naar een militaire confrontatie in het zuiden en het noorden. Ondanks dit alles, laat Hisatadrut zelfs geen fluistering horen.

Vrekkig nationalisme

De politieke keuze van de leider van een vakcentrale lijkt voor velen slechts een tactische stap – niettemin is ze smerig en immoreel. Sommigen willen ons doen geloven dat zijn opstelling de arbeidersbelangen dient. Daarvan blijkt echter geen sprake te zijn, wanneer we ons richten op de ideologische achtergrond van de standpunten van Nissenkorn,
In een interview met Sami Peretz, The Marker 7 september 2018, toont Nissenkorn zijn wereldbeeld. Hij verwijst naar de Amerikaanse president Trump en ziet hem als een voorbeeld. Terwijl hij het heeft over een beleid dat voorrang geeft aan de luchtvaartmaatschappij El Al boven buitenlandse vervoerders, zegt hij: Je moet een voordeel geven aan het blauw en wit [de kleuren van de Israëlische vlag] en beslist geen situatie mogelijk maken waar het blauw en wit worden gediscrimineerd. Nissenkorn lijkt hier over een economische kwestie te spreken, maar de betekenis gaat verder. De voorzitter van Histadrut omhelst de nationalistische en racistische agenda van Trimp en zet ‘Amerika eerst’ om in ‘Israël eerst’.

Demonstratie juli 2018 tegen wet Joodse nationaliteit – foto Victor Mazuz

Nissenkorn ziet zich niet als extremist en racist, maar zijn opvattingen en optreden laten zien dat hij een xenofobe wereldbeschouwing volgt. Hij sluit volledig de ogen voor de bedreigingen door extreme elementen voor de arbeiders in Israël en elders in de wereld. Nissenkorn dweept met Trumps agenda waarin vrekkig nationalisme het antwoord is op de kwalen van de nieuwe globaliserende economie.
Er is geen gevaarlijker illusie. Vakbonden die steun verlenen aan de nieuwrechtse stellingen van protectionisme en de globalisering verwerpen, stellen hun belangen en die van hun leden niet veilig. De ontmanteling van de verzorgingsstaat, de vakbonden en de arbeidersrechten is de kern van het gedachtegoed van Trump, Salvini, Orban en de rest van ‘Alt Right’ waardoor Netanyahu en Elkin geïnspireerd worden.

Nieuwe mogelijkheden

De nieuwrechtse stroming exploiteert racisme, vooroordeel en de vrees van de ‘blauwe boorden’ werkers voor hun instabiele toekomst met oorlogen, monetaire crises en sociale omwentelingen. Veel werkers die hun baan als een garantie zien voor een ‘middle class’ leven worden vandaag geconfronteerd met onzekerheden, waarbij technologische vernieuwingen hun bestaan dreigen te ontwortelen.
Wie als Nissenkorn tot de conclusie komt dat de golf van rechts onweerstaanbaar is en wie besluiten mee te gaan met wat ze niet kunnen tegenhouden, laten hun menselijke opdracht in de steek. Ondanks de mondiale rechtse golf is de technologie die de nieuwe economie mogelijk maakt universeel, biedt ze nieuwe mogelijkheden voor internationale samenwerking en solidariteit. De ontwikkeling van de sociale media brengt mensen met elkaar in contact die buiten elkaars bereik leken. Ook wijzen de mogelijkheden die ontstaan uit de snelle ontwikkeling van de duurzame energie en de robots naar Links.

De taak van een werkelijk leiderschap in de arbeidersbeweging van vandaag is niet bedelen naar de kruimels van Trump en Netanyahu, maar een basis leggen tegen de gevaarlijke maatschappelijke ontwikkeling die zij vertegenwoordigen. Dat vergt allianties met sociale bewegingen die opkomen voor mensenrechten, in plaats van woelen in het moeras van protectionisme, nationalisme en xenofobie. De weg van Nissenkorn is kortzichtig en vals en leidt Histadrut naar een moreel bankroet en een organisatorisch ramp.